Gazze’de aylardır zalim ve hunharca devam eden kanlı Müslüman katliamlarına rağmen İsrail ile Türkiye arasında AKP iktidarınca tüm bu katliamlar sürecinde ticari ilişkilerin de hiç aksamadan devam etmiş olmasına gelen tepkiler üzerine her ne kadar önce inkâr politikası güdülmüş ise de mızrağın ucunun artık torbaya sığmayacağının anlaşılması ile AKP Ticaret Bakanlığınca ticari ilişkilerin 9 Nisan itibariye kısıtlanması kararı alınmıştı. İsrail ile ticari ilişki konusunu açanlar, yani iktidara ticareti kes diyenler bir süre hain ve yalancı ilan edildiler lakin AKP’lilerin onca İsrail’i protesto yürüyüşlerine ve İsrail’i dize getirmek (!) için binlerce litre Cola şişelerini yollara dökmelerine rağmen İsrail’e en büyük ekonomik destek veren ülkelerden birisinin de AKP iktidarının yönettiği Türkiye olduğu ortaya çıkmış olması en başta AKP tabanını derinden sarstı. Hatta AKP iktidarı için bu ticari ilişki gerçeği artık öyle bir noktaya geldi ki, İsrail ile ticaretin inkârından geçtiler yüzsüzce İsrail ile olan ticareti savunmaya dahi geçtiler. AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Ekonomi İşleri Başkanı Nihat Zeybekçi, bir konuşmasında İsrail ile ticaret ilişkilerini değerlendirerek İsrail ile ticari ilişkiyi şöyle savundu;
“Katliamı şiddetle kınıyoruz, eyvallah ama diğer taraftan da İsrail serbest ticaret anlaşmamızın olduğu bir ülke”.
Yani AKP artık açıkça milletin gözlerinin içine baka baka katliam başka ticaret başka iş diyordu. Bu açıklama AKP’nin kendi tabanında dahi büyük tepkiler ve derin çatlaklar doğurmaya yetti. Adamlar haklı, aylardır boşuna mı İsrail’e zarar vermek için (!) Filistin bayrakları sallayıp binlerce Cola döküyor İsrail’i destekleyen Starbucks Kafe’lerini basıyoruz, siz AKP iktidarı arkadan iş çevirip İsrail’i ekonomik olarak güçlendiriyorsunuz diye öfkeye kapıldılar.
Bu yazımımızda İsrail ile şu kısıtlanan ticari ürünlere bakacağız. Gazze'de katliam ve yıkım yapan İslam düşmanı İsrail ile bugüne kadar devam eden ticareti önce reddeden hükümetin tepkilerin ardından açıkladığı 'kısıtlama' kararı başka tartışmaları da başlattı. Önce neler kısıtlandı bir bakalım. Unutmayalım ki bu liste aynı zamanda, İsrail'e bugüne kadar hangi ihtiyaçların AKP iktidarı tarafından temin edildiğini de itirafı oldu. İşte liste:
“Alüminyum Profiller, Alüminyum Teller, Boyalar, Bakır Profiller, Çubuklar ve Teller, Beton Mikserleri, Çelik Borular Ve Bağlantı Parçaları, Çelik Filmaşin, Çelik Kaplar ve Depolar, Çelik Köprü Aksamı, Çelik Kuleler, Çelik Profiller, Çimento, Çimentodan, Betondan veya Suni Taştan İnşaat için Bloklar ve Levhalar, Demir Çelikten Tüm İnşaat Malzemeleri, Demir-Çelik Tüm Teller, Ekskavatörler, Elektrik Kabloları, Elektrik Panoları, Fayanslar, Fiberoptik Kablolar ve Elektrik İletkenleri, Forkliftler, Granit, Halat ve Kablolar, Hırdavat Ürünleri, Hidrolik Yağlar, İnşaat Demiri, İnşaat Makinaları, İnşaat Yalıtım Malzemeleri, İnşaatta Kullanılan Camlar, Kimyasal Bileşikler, Kimyasal Gübreler, Klinker, Kovalar, Kepçeler, Kürekler, Kıskaçlar ve Kancalar, Kükürt, Madeni Yağlar, Makaralı Zincirler, Mermer, Metal İşleme Makinaları, Metallerin İşlenmesinde Kullanılan Kimyasallar, Mineral Gübreler, Motor Yağları, Paletler, Plastik Borular, Sandviç Paneller, Seramikler, Solvent Boyalar, Tel Çekme Makinaları Testere Makinaları, Tuğlalar, Uçak Benzini ve Jet Yakıtı, Vernikler, Vinçler, Yapıştırıcılar ve Tutkallar, Yassı Çelik Ürünleri.”
Ticaret Bakanlığı'nın bu kısıtlama açıklamasında, İsrail ile ihracat yapılan 54 firmaya ilişkin kısıtlama kararı getirildiği bilgisi yer aldı ancak kısıtlamanın derecesi veya miktarı yer almadı. Kısıtlamaya dair resmi bir karar ve bunun tebliği veya bildirimi de henüz ortaya konulmadı. Çok enteresan olan bir nokta ise 'KISITLADIK DEDİKLERİ MALLARIN İHRACATI ZATEN DÜŞÜŞTE OLAN MALLAR’. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, ilk üç ayda geçen yıla göre sözde ihracatı kısıtlanan ürünlerden çoğu zaten ihracatı düşen ürünlerdenmiş. Ancak İhracatı artan ürünlerin hiçbiri kısıtlama listesinde YOK. Yani şu ürünleri halen İsrail’e satıyoruz;
“Zeytin ve zeytinyağı, Meyve ve sebze mamulleri, Fındık ve mamulleri, Kuru meyve ve sebze, tütün ihracatı, tekstil v.s.”
Yani bu demek oluyor ki, Gazze'de insanlar açlıktan ölüme terk edilirken, AKP’nin İsrail'e gıda ihracatı artıyor ve kısıtlanan ürünler listesinde hiçbir gıda ürünü de bulunmamaktadır. Bir de unutmayalım ki bu kısıtlanan ürünlerin listesi, daha kısıtlanmamış ve ticareti devam eden sayısız ürün vardır. Tam bir fiyasko, tam bir skandal! Kısıtlama listesinde de yer alan ‘Uçak ve Jet Yakıtı’ ticaretimize yazının devamında ayrıca detaylıca değineceğim. Çünkü katliamlar süresince İsrail uçaklarına AKP iktidarı tarafından uçak yakıtı verilmiş olduğunun bir nevi itirafı olan bu kısıtlama listesi başta Yeniden Refah Partisi olmak üzere pek çok kesim tarafından Filistin’e açıkça ihanet olarak değerlendirildi.
İsrail aylardır AKP hükümeti tarafından adeta ihya edilmiş. Türkiye’nin tüm ticari verileri de bunu resmen belgeliyor. İsrail, TÜİK verilerine göre 13. Sırada bulunuyor. TÜİK verilerine göre, 2023'te 5,4 milyar dolar ticaret hacmi ile Türkiye'nin ihracat listesinde İsrail 13'üncü sırada yer aldı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, 2024 yılının ilk çeyreğinde Türkiye'nin İsrail'e ihracatı yüzde 21,6 oranında düşüş kaydetti. İsrail, en neticede halen Türkiye'nin en çok ihracat yaptığı 13. Ülkedir. AKP’nin İsrail ile olan ticari ilişkilerinin tüm Gazze katliamları süresince devam etmiş olması eski Cumhur İttifakı ortaklarından Yeniden Refah Partisi de dâhil tüm muhalefette adeta öfke patlaması yaptı.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Ramazan Bayramı mesajında, İsrail'e yönelik ihracat kısıtlamasına da değindi ve "yetersiz de olsa bir ilk adım" olarak niteleyerek "İsrail ile ticaret Filistin'e ihanettir" dedi. Yeniden Refah Partisi lideri Fatih Erbakan ise kısıtlama için "son derece geç kalınmış bir karar" ifadesini kullandı ve kısıtlamaya tabi kalemlerden biri olan uçak benzini ve jet yakıtının Gazze katliamlarında kullanılmış olması ihtimalini "tam bir felaket" olarak niteledi. Erbakan, hükümete "diğer tüm ticari alanlarda da İsrail’e yönelik kısıtlama getirmesi, İsrail’i füze saldırılarına karşı korumak için kurulmuş olan Malatya Kürecik Radar Üssü’nün kapatılması ve İncirlik Üssü üzerinden İsrail’e yönelik muhtemel silah ve mühimmat sevkiyatının da durdurulması konusunda önleyici tedbirleri acilen alma" çağrısı yaptı.
Saadet Partisi lideri Temel Karamollaoğlu da sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Bugün getirilen kısıtlama kararı, yeterli değildir. Bizler kısıtlama değil, İsrail'le olan ticaretin tamamen bitirilmesini istiyoruz. İsrail'le ticaret Filistin'e ihanettir" dedi. DEVA Partisi lideri Ali Babacan, 'kısıtlama' kararını "muhtevası belirsiz" diye niteledi ve "Kısıtlamanın içeriği ve kapsamı nedir, ihracatta ne kadarlık bir küçülmeyi kapsamaktadır; her şey detaylarıyla kamuoyuyla paylaşılmalı" ifadesini kullandı. Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu da "7 aydır Gazze’de devam eden soykırıma malzeme taşıyan hattı neden kesmediniz?" diye sordu ve hükümete "İsrail ile devam eden ticareti tamamen ve derhal durdurun! Hava sahamızı İsrail’e giden uçaklara kapatın! İsrail’e başka ülke gemilerinin de bizim limanlarımız üzerinden ticaret yapmasını engelleyin! Bütün ulaşım hatlarını kesin!" çağrısında bulundu.
AKP iktidarının Müslüman katliamları yapan, çocukları, bebekleri dahi parçalayan katil ve zalim eli kanlı, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan’ın deyimiyle terörist İsrail Devleti ile olan ve iyice ayyuka çıkan ticari ilişkilerinin detayları ne yenilir yutulur, ne de üstü örtülür mahiyette değildir. Çarpıcı detayları ve tartışmaları analiz etmeye bir sonraki yazımızda devam edeceğiz. (DEVAM EDECEK…)
Av. Bülent DEMİRBAŞ
(Siyaset Bilimi Uzmanı)
