Kırşehir’e 47 km uzaklıkta olan Toklumen Köyü’nün Acem Obası’nın yerleşim yeri olarak ortaya çıktığı öğrenildi.
Toklumen’in akdeniz plajlarını aratmayan sahili Kırşehir’e gelen gurbetçilerin uğrak noktası haline geldi. Peki Toklumen Köyü’nün tarihi nedir? Toklumen Köyü’nün gelenek ve görenekleri nelerdir? Kırşehirli vatandaşlar tarafından sıkça araştırılan Toklumen Köyü’nün tarihçesini gelin hep birlikte inceleyelim..
Kırşehir'in Merkez ilçesine bağlı Toklumen köyü, Orta Asya'dan göç eden Türkmen boylarından Acem Obası'nın yerleşim yeri olarak ortaya çıktı. Malazgirt Meydan Muharebesi sonrası Kırşehir yöresine gelen Acem Obası, hayvancılıkla uğraşan bir gruptu ve koyunların yavrusu olan toklularının kaybolması sonucu bölgede yerleşim yeri aramaya başladılar. Günler sonra atlı adamlar tarafından bulunan toklular, şimdiki Hirfanlı Barajı gölü altında kalan kasabanın eski yerleşim yerinde bulunmuştu. Bu olay sonrası, aşiretin birçok obası buraya yerleşmeye karar verdi ve buraya yerleşen grupların adı Acem Obası oldu.
Toklumen köyünün tarihi, Acem Obası'nın yerleşimi ile başladı ve köy, zamanla gelişerek bugünkü halini aldı. Hirfanlı Barajı'nın yapımı sonrasında, köyün bazı kısımları sular altında kaldı ancak köy halkı, bölgenin doğal güzelliklerini koruyarak turizm potansiyelini artırmak için çalışmalar yapıyorlar.
Toklumen köyü, tarihi ve doğal güzellikleriyle Kırşehir'in önemli yerleşim yerlerinden biri olarak kabul ediliyor. Bölgedeki tarım, hayvancılık ve balıkçılık faaliyetleri de köyün ekonomisinde önemli bir yer tutuyor.
Hatta Acem Obası'nı kızı ile ilgili Âşık Said’in bir de türküsü vardır. Obasını terk eden Acem kızının öyküsünü anlatan bu türkü hemen herkes tarafından bilinen bir türküdür. “Acem kızı çırpınım da şan obaya çıkanda/ eğlen eğlen bu obada kal Acem kızı…”
Toklumen kelimesinin etimolojisi
Acemoğulların aşireti bu yöreye ilk önce “Toklugüman” demeye başlamış. Acemoğulları çoğalarak başka obalar da oluşmaya başlamış. “ Taşkınlar Obası, Şahinoğulları Obası, Özşahinler Obası, Köroğlu Obası ,Demirci Obası, Kalaycı Obası…” bunlardan bazılarıdır. Bu arada “Toklugüman” adı zamanla çeşitli değişim aşamalarından geçerek ”Tokloğmen”, “Toklümen”, ve son olarak da “Toklumen” olmuştur.
Toklu; bir yaş civarında olan koyun yavrusu kuzulara verilen bir isimdir. Yerleşim ismiyle toklu arasında olan benzeşim bu bölgeye ilk yerleşenlerin koyun besiliği ile uğraşmakta olduğunu da ortaya koymaktadır.
Toklumen, 1989 yılına kadar köy statüsündeyken o yıl belde ve belediye düzeyine getirilmiştir
İlk önceleri oba olan ve daha sonraları çoğalarak çok çeşitli aşiretler oluşarak büyük bir yerleşim yeri haline gelmiştir. Osmanlı Devleti ve cumhuriyet döneminde köy olan Toklumen 1989 yılında belde düzeyine getirilerek belediye yapılmıştır.
Yörede 1952 yılında yapılan Hirfanlı Barajı, ilk yerleşim yerinin ve arazisinin sular altında kalmasına neden olmuştur. Yerleşim yerinin sular altında kalması nedeniyle halkın bir bölümü bugünkü yerleşim yerlerine taşınırken, bir kısmı da Ankara, Kulu ve Kırşehir gibi yerleşim alanlarına göç etmişlerdir.
Kırşehir il merkezine 50 kilometre mesafede olup, Kırşehir ilinin batısında yer almaktadır. Günümüzde Toklumen, Hirfanlı baraj gölünün doğu kıyısında yer almaktadır.
1952 yılında yapılan Hirfanlı Barajı, ilk yerleşim yerinin ve arazisinin sular altında kalmasına neden olmuştur. Yerleşim yerinin sular altında kalması nedeniyle halkın bir bölümü bugünkü yerleşim yerlerine taşınırken, bir kısmı da Ankara, Kulu ve Kırşehir gibi yerleşim alanlarına taşınmışlardır.
Hirfanlı Baraj göleti kıyısında olması nedeniyle, balıkçılık önemli bir geçim kaynağıdır. Baraj göletinde; kerevit ve balık üretilmektedir. Üretilen balıklar arasında sazan, yayın, kefal, kaya ve gümüşbalığı ile kepenek türündeki balıklar bulunmaktadır. Balıkçılık dışında tarım ve hayvancılık en önemli uğraş alanlarındandır. Bölgede yetişen üzümler şarap fabrikasında değerlendirilerek ticari gelir elde edilmektedir.
Hirfanlı Baraj göleti sahili Toklumen'de doğal bir plaj görüntüsündedir.
Okul dışında; bir sağlık ocağı, bir kalkınma kooperatifi, bir PTT şubesi, üç cami, üç kıraathane, bir şarap fabrikası, bir sulama kooperatifi bulunmaktadır.
Eğitim;Toklumen'de günümüzde bir ilköğretim okulu bulunmaktadır. 1997 yılına kadar iki ilkokul ve bir de ortaokul eğitim-öğretim hizmetlerini sürdürmekte iken, 1997 yılında zorunlu eğitimin 8 yıla ülke genelinde çıkarılmasıyla birlikte bu üç okul birleştirilerek bir çatı altında toplanarak; “Toklumen İlköğretim Okulu” adını almıştır. İlk üç sınıf eski Namık Kemal İlkokulu binasında eğitim etkinliğini sürdürürken, diğer beş sınıf eski ortaokul binasında eğitim sürdürülmektedir. Var olan binaların 8 yıllık eğitim açısından yetersiz olması tüm sınıfların bir araya toplanmasına engel teşkil etmektedir. Okulda görev yapan öğretmenler, öğretmen servisi ile her gün Kırşehir merkeze gidip gelmektedir. Ulaşım sorunu yoktur.
2000 yılı genel nüfus sayımına göre kasaba nüfusu 2000 civarındadır. Nüfusun sayı olarak kritik noktada bulunması, yerel yönetimler yasası yürürlüğe girdiğinde, Toklumen'in belde özelliğini yitirmesi sonucunu doğurabilecek kritik bir durumdadır.
Okuma yazma oranı yaklaşık %98’ler civarındadır. Eğitim düzeyi yıldan yıla artmakta çeşitli mevkiilere gelmiş insanların yetişmesi de sağlanmıştır.
Toklumen Belediyesi, Toklumen'in 1989 yılında belde olmasıyla kurulmuştur. Belediye olmasından sonra ilk belediye başkanı döneminde kasabaya belediye hizmet binası yapılması sağlanmıştır. Belediye başkanları, doğal güzellikleriyle öne çıkan Toklumen'in turistik bir yer olması için uğraş vermektedir. İlk dönemde yapılan bir çocuk parkı ve şu anda yapılmakta olan parkın kasabaya güzellik katacağı düşünülmektedir. (HABER: FAHRETTİN TOKER)
