Fevzi Çakmak kimdir, nerelidir? Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Genelkurmay Başkanı olan Mareşal Fevzi Çakmak’ın hayatı ve askerî kariyeri…
Hem Osmanlı hem Cumhuriyet dönemine damga vuran bir komutan: Fevzi Çakmak kimdir?
Fevzi Çakmak, Türk askeri tarihinde hem Osmanlı hem de Cumhuriyet döneminde önemli roller üstlenmiş, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Genelkurmay Başkanı olarak tarihe geçmiş bir asker ve devlet adamıdır. Sadece cephedeki başarılarıyla değil, aynı zamanda askeri yapılanmanın temellerini atmasıyla da Türkiye'nin yakın tarihinde silinmez bir iz bırakmıştır. Peki, Fevzi Çakmak kimdir, aslen nerelidir, hangi görevlerde bulunmuştur? İşte detaylar...
Fevzi Çakmak kimdir? İşte hayatı ve askerî kariyeri
Fevzi Çakmak, 12 Ocak 1876 tarihinde İstanbul’un Cihangir semtinde doğdu. Askeri kariyerine genç yaşta adım atan Çakmak, 1896’da Harp Okulu’nu, 1898’de ise Harp Akademisi’ni başarıyla tamamladı.
Osmanlı döneminde çeşitli cephelerde görev aldı; Balkan Savaşları, Trablusgarp Savaşı ve I. Dünya Savaşı’nda üst düzey komutanlıklar yaptı. Mondros Mütarekesi’nden sonra İstanbul’da kısa süre Harbiye Nazırlığı görevinde bulundu. Ancak asıl tarihi rolünü, Kurtuluş Savaşı sırasında ve sonrasında oynadı.
1920’de Anadolu’ya geçerek Mustafa Kemal Paşa'nın yanında yer aldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti tarafından Millî Müdafaa Vekili (Milli Savunma Bakanı) olarak atandı. Daha sonra Genelkurmay Başkanlığı görevine getirildi ve bu görevi 1944 yılına kadar, yani 24 yıl boyunca sürdürdü.
1934 yılında kendisine “Mareşal” unvanı verildi. Mustafa Kemal Atatürk’ten sonra bu unvana sahip olan ikinci ve son kişi oldu.
Fevzi Çakmak nerelidir?
Fevzi Çakmak, İstanbul doğumludur. 1876’da İstanbul’un Beyoğlu ilçesine bağlı Cihangir semtinde dünyaya gelmiştir. Ailesi aslen Rize kökenlidir. Babası, Osmanlı ordusunda görev yapmış olan bir askerdi. Bu da Çakmak’ın küçük yaşlardan itibaren disiplinli bir askerî çevrede yetişmesini sağlamıştır. İstanbul'da aldığı eğitim ve gençliğinde tanıklık ettiği siyasi-toplumsal gelişmeler, onun ilerleyen yıllarda üstleneceği görevlerde büyük rol oynamıştır.
Fevzi Çakmak’ın Cumhuriyet tarihindeki yeri
Fevzi Çakmak, Cumhuriyet’in kurulmasından sonra da uzun yıllar boyunca devletin askerî yapısının şekillenmesinde öncü oldu. 1923’ten 1944’e kadar Genelkurmay Başkanlığı görevini yürüttü ve bu süreçte Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kurumsallaşmasında büyük etkisi oldu.
Görevden ayrıldıktan sonra siyasi yaşamda da kısa bir dönem yer aldı. Demokrat Parti'nin kuruluş sürecinde yer aldıysa da daha sonra bu oluşumdan ayrıldı ve 1946 yılında Millet Partisi’nin fahri başkanlığını yaptı.
10 Nisan 1950 tarihinde, 74 yaşındayken İstanbul’da hayatını kaybetti. Eyüpsultan Mezarlığı’na defnedilen Çakmak, Türk milletinin hafızasında bir “devlet büyüğü” olarak yerini aldı.
