Empati nedir? Empati yoksunluğu nedir ve empati yoksunluğunun belirtileri nelerdir? Bunlar üzerine psikolog ve aile terapisti Habibe Arıöz ile konuştuk!
Herkes eşit kaynaklarla doğar… Duygular vücuda otomatik kodlanır. Üzüntü, sevinç, mutluluk, hüzün… bunların şekil alması aile ve çevre sayesinde olur. Kişinin mizacı ve öğrendikleri karakter kavramını oluşturur. İşte tam burada şunu görüyoruz diyor psikolog ve aile terapisti Habibe Arıöz : ‘’ Kişinin empati anlamında bir duygu geliştirememesi kişinin geçmişinde bu “empati” duygusunu öğrenememesi, geliştirememesi ve besleyememesi ile ilgili. Bu duygu durumunu bilmemek empati kurmasına engel olur. Peki empati aslında nedir? Bir kişinin duygularını anlamak en basit tanımı olsa da o kişinin duygularını anlamak, onunla o duyguları paylaşmak ve kişinin duygularının ardında biraz da neler yattığını görebilmektir. Duygusal zekanın aslında göstergesidir empati. Empati yoksunu kişinin tanımı ise bunun tam tersidir. Aslında empati yapamayan bir insan bazı duygulardan yoksun olması ile ilgilidir. ‘’ dedi.
Empati yoksunluğunun belirtileri nelerdir?
Empati kuran kişiler ve ilişkiler büyümeye müsaittir ve gittikçe zenginleşir ancak kişi kolektif ilişkiler de kuramıyorsa ve her zaman ‘’ Benim gibi ol!’’ mesajı veriyorsa işte orada bir denge olmamaktadır diyen Arıöz sözlerine şu şekilde devam etti: ‘’ Empati yoksunu kişiler gelişemez. Sürekli tartışarak kendini yıpratır ve gelişme sağlayamaz. Empati yoksunluğunun belirtileri ise kişinin eğitim durumu, sosyal becerileri, yetenekleri doğrultusun da farklılık gösterir. En yaygın tanımları ise şunladır; Kişiler olaylara sadece kendi açılarından bakar, kişi sürekli kendisinden bahseder, bireyler çok boyutlu düşünmez, bireyler farklı bakış açıları geliştirmez, kişinin anlaşıldığını karşı taraf hissettirmez, karşıdaki kişinin hissettiği duygulara anlam verememesi gibi maddeler kişinin empati yoksunu olduğunu gösterir. ‘’
Tanı ve tedavisi nasıl yapılır?
Aslında psikologlar tarafından tanımı yapılabilir. Kişiyle görüşerek, kişiye uygulanan empatik beceri ve kişilik testlerinin yardımıyla görüşmelerde yapılan gözlemler somutlaştırılmaktadır. Bunlar kişilerin teşhisi için yapılabilmektedir diyen Arıöz tedavisinden ise şu şekilde bahsetti: ‘’ Empati becerisi bir yerde doğuştan gelmekte. Ancak kişi bunu beceriyi kullanıp geliştirmezse kaybeder. Diyelim kişi empati yoksunu ve teşhisin konulduğu durumlarda empati becerisini geliştirmenin ve empati yoksunluğunu giderebilmek için bir olay hakkında yorumlar yapmak, yapılan yorumları analiz etmek, kısa yoldan bir yargıya varmaktan kaçınmak, düşüncelerin kaynağını anlamlandırmaya çalışmak ve geçmiş deneyimlerden ders çıkarmak gibi uygulamalara rastlanmaktadır.’’