Vatandaşın derdini yansıtmak gazetecinin asli görevini oluşturmaktadır. Gazeteci kamuoyunun ulaşamadığı bilgilerde bilgi sahibi yapmak siyasal iktidarı ve kuvveti elinde tutan güçleri denetlemek amacını taşır. Fakat gazetecilik sadece haber vermek değil; hakikatin peşinden koşmak, toplumun gözü kulağı olmak ve bazen en zorlu koşullarda bile gerçekleri korkusuzca dile getirmek demektir. Bugün, gecesini gündüzüne katarak emek veren, adaleti ve doğruluğu rehber edinen tüm gazetecilerin günü.
10 OCAK ÇALIŞAN GAZETECİLER GÜNÜ NEDİR?
10 Ocak gazetecilerin haklarını korumaya yönelik hazırlanan 212 sayılı yasanın 10 Ocak 1961 tarihinde yürürlüğe girmesi sebebiyle seçilmiş bir tarih.
“Dokuz Patron Olayı”
Gazete sahiplerinin itirazlarına rağmen 2 Ocak 1961’de kabul edilen 195 sayılı Basın İlan Kurumu yasası 9 Ocak 1961 tarihinde ve 212 sayılı Fikir İşçileri Kanunu ise 10 Ocak 1961’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Akşam, Cumhuriyet, Dünya, Milliyet, Tercüman, Yeni Sabah, Hürriyet ve Yeni İstanbul gazetelerinin patronları yürürlüğe giren bu yasaları protesto etmeye karar verdi. 10 Ocak 1961’de bu kararı gazetelerinde “Gazetemizi 3 gün kapatıyoruz” başlığı ile bir bildiri yayınlayarak duyurdular. Prof. Dr. Süleyman İrvan gazete sahiplerinin de isimlerinin geçmesi gerektiğini belirterek, “Ancak bu bildiri yayımlandığı tarihteki bu dokuz gazete patronunu isim olarak da analım ki arşivlerde kalsın: Akşam (Malik Yolaç), Cumhuriyet (Nadir Nadi), Dünya (Falih Rıfkı Atay), Hürriyet (Erol Simavi), Milliyet (Ali Naci Karacan), Tercüman (Kemal Ilıcak), Vatan (Ahmet Emin Yalman), Yeni İstanbul (Habip Edip Törehan), Yeni Sabah (Sefa Kılıçlıoğlu).” ifadelerini kullanmıştır.
Dokuz gazetenin üç gün yayın durduracağını açıklaması üzerine gazeteciler aynı gün işverenleri boykot amacıyla Cağaloğlu’nda sessiz yürüyüş düzenlediler. Yürüyüşe katılan gazeteciler ellerinde pankartlar, Türk bayrağı ve Atatürk posteri taşıyordu. Yine 10 Ocak 1961 tarihinde İstanbul Gazeteciler Sendikası Yönetim Kurulu, dokuz gazete patronunun yayın durdurma kararı ile yarattığı boşluğu doldurmak için “Basın” isimli bir gazete çıkarma kararı aldı.
11-12-13 Ocak 1961 tarihlerinde üç sayı olarak çıkan Basın Gazetesi, döneme iz bırakan gazetecilik faaliyetlerinden biri oldu. 11 Ocak 1961 tarihinde “Daima Halkın Hizmetindeyiz” manşetiyle yayınlanan ilk Basın gazetesinde, 10 Ocak’ta gazetecilerin gerçekleştirdiği yürüyüşün fotoğrafına yer verildi. 11 Ocak 1961 tarihinde yayın boykotu yapan dokuz gazetenin sahipleri ve temsilcileri ile Türkiye Gazeteciler Sendikaları Federasyonu ve İstanbul Gazeteciler sendikası temsilcileri arasında bir toplantı düzenlendi. Fakat toplantılardan olumlu sonuç çıkmayınca gazeteciler Basın gazetesini çıkarmaya devam ederek işverenlerini eleştirmeye devam etti.
Yaşanan bu olaylar, bir yıl sonra İstanbul Gazeteciler Sendikası’nın 10 Ocak’ı Çalışan Gazeteciler Bayramı olarak anmaya başlaması ile tarihe geçti. 1971’de bayram kelimesi değiştirilerek 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü olarak anılmaya başlandı.
Mesleklerini yaptıkları için hayattan koparılan Gazeteciler
Vatandaşı haberdar etmekle sorumlu olan gazeteciler mesleklerini yaptıkları için öldürüldü. Toplumu bilgilendirmekle görevli olan gazeteciler susturuldu. Fikirlerini ifade ettikleri için fikirleri kana bulandı. Soru sormak ve sorgulama gibi temel niteliklere sahip olmalarından dolayı gazetecilerin soruları cevapsız bırakıldı.
Abdi İpekçi, Ahmet Taner Kışlalı, Uğur Mumcu, Turan Dursun, Hrant Dink, Metin Göktepe, Çetin Emeç gibi önde gelen isimlerin de beraberinde 81 gazeteci öldürüldü. Bu cinayetlerin bir kısmının tetikçileri yakalansa da cinayetleri azmettirenler hiçbir zaman ortaya çıkarılamadı.