Karşılıklı boş ve gürültülü konuşma, ağız dalaşı, konuşmanın ölçüsünü kaçırmak anlamında kullanılır.
Bazı evlerde geçimsizlik olayları meydana gelir. Bağrışmanın ölçüsü kaçırılarak birbirlerine hakarete varan sözler sarf edilir.
Böyle olaylar genellikle eş üzerine başka bir kadın getirilmesi, evdeki insanların alım gücü az olan kişiden, fazla malzemelerin alınmasının istenmesi neticesinde karşılıklı ağız dalaşları oluşur.
Bir evde kayınvalideden başka bir kaç gelinin olması, hiç sebepsiz yere birbirlerinin sözlerine saygılı olmayıp bağrışmaları dışarıdaki vatandaşların kınayacağı ve ayıplayıcı bir duruma düşmeleri cangama olarak bilinir.
Hane halkının istemediği bir malzemenin alınması sonucunda kibar bir şekilde konuşmayıp, birbirlerinin hatır ve onurlarını kırmaları, ağız dalaşına düşmeleri cangamadır.
Malzeme alımlarında çocukların birbirlerinden ayırt edilmesi, birisine iyi birisine zayıf malzemenin alınması neticesinde büyükler ve küçük çocuklar arasında ağız dalaşı yapılması aslında olmaması gereken bir durumdur.
Gün görmüş, hatırı sayılır kişiler bu cangamanın arasında tarafları sözle avutmaya ve oyalamaya çalışarak ağız tamburusı yaparlar bu avutma sözlerinin ne kadar tesir edeceği cangamayı çıkaranların anlayışına bağlıdır.
Evde ve iş yerlerinde cangamadan uzak durmak için, hüznüne dost olmayanı , yüreğine yük etmeyeceksin gerekirse başından defedeceksin.
Şimdi öyle bir dünyada yaşıyoruz ki, edepsiz edepliyi bastırıyor, haksızda haklıyı astırıyor. Cangamanın sonucu bu oluyor.
Kimsenin ev hayatı dışarıdan görüldüğü gibi değil. Herkesin gizli bir yaşantısı var. Dışarıya çıkarılmayan sözler sonucunda evde laflar dokunur cangama çıkar. Baba oğui, anne kız. Gelin kaynana sürtüşmeleri cangamanın hazırlığı ve devamıdır.
"İnsan sevme hissini israf etmemeli, kim ne kadar sevilmeye layıksa, onu o kadar sevmeli."
Eğer birilerine karşı sevme hissisinizi israf ederseniz, diğerleri bunu kıskanır ve cangama çıkar. O zaman seyret tozu dumanı.
Albert Einstein der ki ;
"Kişinin susması, her zaman onayladığı anlamına gelmez,
Bazı canı aptallarla tartışmak istemiyordur."
Sabırlı olan bir kişi asla kendisini cangamanın ortasında bulmaz. Daima itidalli hareket eder. Cangama genellikle eğitimi az olan, büyüklerine saygısı olmayan, aza kanaat etmeyen evlerde ve toplumlarda olur.
Dertlerinizi asla başkalarına anlatmayın. Çoğunun umurunda olmaz, geri kalan memnun olur. O dert tekrar geri döner evinizin içerisine girer, seyret o zaman evdeki cangamayı?
Kötü günlerinde iyi tarafı vardır. Sabırlı olduğumuz zaman iyiliğe doğru yol alırız. Sürekli tartışmak, birbirlerimize aşağılayıcı sözler etmek, kalbini kırmak, aşağısımak cangamanın çıkmasına sebep olur.
Size mutluluk veren insanların ellerini sakın bırakmayın. Söylediklerinden dışarı çıkmayın. Gücünüzün yetmeyeceği şeyleri aldırıp borç altında kalmayın. Borçlu evlerde, çocuklar arasında ayırımı yapılan evlerde asla cangama tükenmez.
Cangama çıkarmaya ne gerek var ? Tatlı sözler, şiddetli öfkeye karşı en tesirli ilaçtır. Yalanı yalancıyla, yanlışı cahille asla tartışmayın. Yalancıya gerçeği, cahile doğruyu anlatamazsınız. İşte bu sebeple cangama çıkar.
Kötü kimselerle sıkı dostluklar kuranlar, iyilerden şüphelenmeye başlarlar. İşte o zaman ister istemez cangama çıkar. Hayat arkadaşınızı iyi seçin. Seçemeyenler hep yorgun düşer, daima kendisini cangamanın ortasında bulur.
Öyle an gelir ki kendinizi cangamanın içinde bulur Peki dersiniz. İnandığın için değil, cangamadan bıkıp usandığın için.
Sözün özü;
"Bir gönül yapmak gelmiyorsa elinizden, bari bir gönül yıkılmasın dilinizden."
Size mutluluk veren insanların ellerini bırakmayın. Büyüklerinizin sözünü dinleyin. Süfli ve karanlık işler yapan insanlardan uzak durun. O zaman cangamadan uzak kalacaksınız.
Mutluluğunuz denizler kadar engin, kederleriniz bunun köpükleri gibi geçici olsun. Cangamasız huzurlu, sağlıklı, mutlu günler dilerim canım arkadaşlarım, sevgili dostlar....