Anahtar Parti Kırşehir İl Başkanı Cemal Kaya, tarım politikalarını sert sözlerle eleştirdi: “Çiftçi ayakta kalmazsa devlet de ayakta kalamaz.”
Cemal Kaya’dan çarpıcı çıkış: “Çiftçi zarar ediyor, ithalatçı zenginleşiyor”
Anahtar Parti Kırşehir İl Başkanı Cemal Kaya, mevcut tarım politikalarına sert eleştiriler yöneltti. “Çiftçi ayakta kalırsa, devlet de ayakta kalır” diyerek üreticinin maruz kaldığı adaletsizliği gündeme taşıyan Kaya, çay, fındık, soğan ve patates üzerinden dikkat çekici örnekler verdi. Kaya, hükümetin uyguladığı yanlış politikalar yüzünden çiftçinin giderek daha fazla zarara uğradığını, ithalatçıların ve aracılık sistemiyle kazanan bazı kesimlerinse bu durumdan kar elde ettiğini ifade etti.
Çay ve fındık üreticisinin geliri eriyor
Cemal Kaya’nın açıklamalarına göre, 2025 yılı çay alım fiyatı 25,44 TL olarak belirlendi. Ancak Çaykur sadece hasadın %50’sini satın aldı. Geri kalan kısmı, özel sektör tarafından neredeyse yarı fiyatına, 15 TL’ye alındı. Kaya bu durumu şu sözlerle özetledi: “Çiftçi emeğinin yarısını zararına satıyor, tüketici de marketten 25 TL’ye çay içiyor. Bu çifte mağduriyet, bu sistemin sürdürülemez olduğunu gösteriyor.”
Fındıkta ise tablo daha da ağır. Açıklanan 200 TL’lik fiyatın altında üretim yapan çiftçinin maliyeti neredeyse bu seviyeye eşit: 190 TL. Kaya, “TMO’nun yalnızca %20 oranında alım yapması, üreticiyi tamamen tüccarın insafına bırakıyor. Üretici ürettiğine pişman ediliyor” diyerek tepki gösterdi.
Soğan ve patates tarlada çürüyor, markette fiyatlar katlanıyor
Tarımsal üretimde yaşanan adaletsizlik sadece çay ve fındıkla sınırlı değil. Kaya, soğan ve patates örneğiyle durumu şöyle özetledi: “Depoda çiftçiden 4 TL’ye alınan ürün, pazarda 20 TL’ye, markette ise 25–30 TL’ye satılıyor. Aradaki farkı stokçular ve aracılar kazanıyor. Çiftçi zararına üretim yaparken, tüketici enflasyonla boğuşuyor.” Kaya, bu yapının hem üreticiyi hem de tüketiciyi mağdur ettiğini, kazananın ise yalnızca aracı zincir olduğunu söyledi.
Tarım destekleri yetersiz kaldı, çiftçi kendi kaderine terk edildi
Tarım desteklerinin son 10 yılda ciddi anlamda eridiğini belirten Cemal Kaya, “Geçmişte girdi maliyetlerinin %10–15’ini karşılayan destekler, bugün sadece %3’e düştü. Bu destekler çiftçiye değil, gübre, ilaç ve yem tekellerine yarıyor” dedi. Ayrıca mazot zamlarının üreticinin sırtındaki yükü daha da artırdığını ifade eden Kaya, mevcut sistemin komisyoncuyu zenginleştirdiğini, çiftçiyi ise cezalandırdığını vurguladı.
Anahtar Parti’den çözüm önerisi: Birlikte Üretim Modeli
Cemal Kaya, Anahtar Parti’nin tarım politikalarının merkezinde “Birlikte Üretim Modeli” olduğunu belirtti. Bu modele göre;
- Devlet ve çiftçi, kooperatifler aracılığıyla ortak üretim yapacak.
- Çiftçi üretim maliyetini, satış fiyatını ve kârını baştan bilecek.
- Ürün doğrudan tüketiciye ulaşacak, aracı zincir ortadan kalkacak.
- Böylece hem üretici emeğinin karşılığını alacak hem de tüketici enflasyona ezilmeyecek.
Bu modelin, hem çiftçinin hem tüketicinin korunmasını hedeflediğini vurgulayan Kaya, “Tarımda adalet ve sürdürülebilirlik için bu dönüşüm şart” ifadelerini kullandı.
“Üreten kazanacak, tüketen ezilmeyecek”
Sonuç olarak, Cemal Kaya bugün uygulanan tarım politikalarının üreticiyi cezalandıran, tüketiciyi mağdur eden bir yapıya dönüştüğünü belirtti. Anahtar Parti’nin vizyonunun net olduğunu vurgulayan Kaya, “Biz üreticinin ürününü alacağız, tüketiciyi de koruyacağız. Üreten de mutlu olacak, tüketen de” diyerek sözlerini tamamladı.