Türk milletinin bağımsızlığının sembolü olan İstiklal Marşı, 104 yıl önce bugün kabul edildi.
İstiklal Marşı 12 Mart 1921 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından onaylandı. Bayrak ve milli marş bir ülkenin bağımsızlığının sembollerini oluşturmaktadır. Bağımsız bütün devletlerin bir bayrağı ve marşı mevcuttur. İstiklal Marşı yurdun felaket günlerinde hazırlanmıştır. İstiklal Marşı’nın yazıldığı dönemde işgalci güçler başkent İstanbul dahil yurdun büyük bir kısmına yayılmıştı. Yurdun dört bir tarafının düşman ile işgal edildiği bu dönemde Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları Türk halkının imdadına yetişerek Kurtuluş Savaşı’nı başlattı. 23 Nisan 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı. Milli egemenliğin ve bağımsızlığın kazanılması için Kurtuluş Savaşı başladı. Canlarını verdiler, vatanı vermediler…
Türk Devleti kurulmuştu. Kurtuluş Savaşı devam ediyordu. Türk Devleti’nin bağımsızlığının sembolü olan bir marş lazımdı... Milletin duygusunu ve heyecanını yansıtan bir marş lazımdı… Vatan için vücutlarını siper eden askerlerin cesaretini ve kararlığını yansıtacak bir marş lazımdı... Türk milletinin umutlarını arttıracak marş lazımdı…
Milli Eğitim Bakanlığı Kurtuluş Savaşı'nın anlamını belirtecek ve yeni devletin bağımsızlığının sembolü olacak millî bir marşın yazılması için 1921 yılında bir yarışma açtı. Yarışmaya 6 ayda 724 şiir gönderildi.
Dönemin Milli Eğitim Bakanı Rıza Nur, yarışmaya güfte dışında 500 lira da beste ödülü koydu.
İstiklal Marşı yazılması için TBMM tarafından gönderilen ilanın metni şu şekildeydi:
"Şairlerimizin dikkatine; Milletimizin dahili ve harici İstiklal uğruna girişmiş olduğu mücadeleyi ifade ve terennüm için bir İstiklal Marşı, Umur-u Maarif Vekili Celilesi'nce müsabakaya vazedilmiştir. İşbu müsabaka, 23 Kanun-u evvel sene 36 tarihine kadar olup bir heyeti edebiye tarafından, gönderilen eserler arasından intihap edilecektir ve kabul edilen eserin güftesi için beş yüz lira mükafat verilecektir ve yine laakal beş yüz lira tahsis edilecek olan beste için bilahare ayrıca bir müsabaka açılacaktır. Bütün müracaatlar Ankara'da Büyük Millet Meclisi Maarif Vekaleti'ne yapılacaktır."
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından oluşturulan komisyon tarafından 724 şiir tek tek okundu. Komisyon tarafından değerlendirilen şiirler arasından 6 tane seçildi. O dönemde Burdur Milletvekili olan Mehmet Akif Ersoy para ödülü konduğu için yarışmaya katılmak istememişti. 14 Aralık 1920 tarihinde Milli Eğitim Bakanı olan Hamdullah Suphi Tanrıöver, Burdur Milletvekili Mehmet Akif Bey Ersoy’un para ödülü nedeniyle bu yarışmaya katılmadığını öğrenir ve kendisine bir mektup yazarak kazandığı takdirde para ödülünün verilmeyeceğini söylemiştir. Mehmet Akif Ersoy, Hamdullah Suphi'nin ısrarı üzerine Taceddin Dergahı'nda kaleme aldığı ve Türk Ordusu'na hitap ettiği şiiriyle yarışmaya katıldı.
TBMM İstiklal Marşı'nı Kabul Ediyor
Mecliste bu konu için kurulan komisyon şiirlerden üçünü cephede askerlerin beğenisine sunmuştur. Askerler Mehmet Akif'in şiirinden çok etkilenmişlerdir. Ayrıca komisyon 7 adet şiiri meclis kürsüsünde okunmaya değer bulmuş ve Mehmet Akif'in şiiri Hamdullah Suphi tarafından ilk sırada okunmuştur. Her mısrası ayrı bir alkış alan şiir her defasında daha büyük bir coşku ile tam 4 defa okunmuştur. Diğer 6 şiirin okunmasından alınan kararla vazgeçilmiştir. 1 Mart 1921 tarihli toplantıda okunan şiir 12 Mart 1921 tarihli toplantıda Milli Marş olarak kabul edilmiş ve İstiklal Marşımız ayakta tekrar okunmuştur.
Şiirin bestelenmesi için açılan 1924 yılında gerçekleşen ikinci yarışmaya 24 besteci katıldı. Şiirin bestelenmesi yarışmasında Akif Çağatay Kılıç’ın bestesi seçildi. Şiirin bestelenmesi aşamasında kabul edilen Akif Çağatay Kılıç'ın bestesi 1930 yılına kadar çalınmışsa da bu tarihten sonra zamanın Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası şefi Osman Zeki Üngör'ün 1922 yılında yaptığı beste kabul edilmiş ve günümüzde söylenmektedir. Protokol gereği sadece 2 kıtasının marş olarak söylendiği İstiklal Marşı 9 dörtlük ve 1 beşlik olmak üzere 10 kıta ve 41 dizeden oluşmaktadır. İstiklal Marşı'nın armonisi Edgar Manas ve bando tarafından çalınması için düzenleme ise İhsan Servet Künçer tarafından yapılmıştır.
